Menopauza to termin określający etap życia, w którym kobieta przestaje miesiączkować i trwale traci zdolność do posiadania dzieci. Na tym etapie mogą wystąpić różne objawy fizjologiczne i psychologiczne. Badania pokazują, że marihuana może złagodzić niektóre z tych objawów.
Ściśle mówiąc, menopauza odnosi się do momentu, w którym kobieta nie doświadczyła miesiączki przez 12 miesięcy; lata zaburzeń biologicznych po obu stronach tego punktu znane są jako „perimenopauza”.
System endokannabinoidowy ma do odegrania fundamentalną rolę we wszystkich aspektach płodności kobiet, od początkowej płodności, przez implantację rozwijającego się zarodka do endometrium, po dostarczanie endokannabinoidów z mlekiem matki. System endokannabinoidowy odgrywa również istotną rolę w zaniku płodności.
Co to jest menopauza?
W okresie okołomenopauzalnym kobiety zazwyczaj zaczynają odczuwać nieprawidłowości w swoim cyklu menstruacyjnym, a poziom hormonów zaczyna się wahać.
W okresie pomenopauzalnym (lata po menopauzie) kobiety doświadczają ogólnie niższych poziomów hormonów reprodukcyjnych, wraz ze zwiększoną skłonnością do infekcji dróg moczowych, przybierania na wadze i różnych innych powikłań zdrowotnych.
Objawy perimenopauzy
W okresie okołomenopauzalnym, który zwykle występuje między 45 a 55 rokiem życia, pojawiają się różne nieprzyjemne i sporadycznie wyniszczające objawy. Objawy te można z grubsza podzielić na trzy typy: pochwowe/maciczne, inne fizyczne i psychiczne.
Objawy pochwy/macicy obejmują suchość pochwy, ból podczas stosunku i zanikowe zapalenie pochwy (stan, w którym błony śluzowe pochwy, sromu i pokrewnych tkanek stają się cieńsze i tracą elastyczność).
Inne objawy fizyczne to nocne poty, kołatanie serca, zawroty głowy, bóle głowy, sztywność, ból pleców, ból piersi, nietrzymanie moczu, nocne poty, bezsenność i uderzenia gorąca.
Objawy psychologiczne obejmują lęk, depresję, brak koncentracji, problemy z pamięcią, wahania nastroju i utratę libido.
Menopauza a układ endokannabinoidowy
Istnieje stosunkowo dużo badań nad złożoną rolą, jaką układ endokannabinoidowy (system EC) odgrywa w ogólnej płodności kobiet, w tym na początku menopauzy. Dotychczasowe badania wykazały, że w okresie przechodzenia do menopauzy zachodzą różne fundamentalne zmiany w układzie endokannabinoidowym i powiązanych z nim układach biologicznych.
Menopauza niesie ze sobą zwiększone ryzyko osteoporozy, co samo w sobie jest uważane za związane ze zmianami funkcji układu EC w układzie kostnym. Badanie z 2011 roku wykazało, że w osteoklastach (komórkach odpowiedzialnych za resorpcję kości) kobiet po menopauzie ze zdiagnozowaną osteoporozą nadmierna ekspresja receptorów CB2 powodowała nadaktywność osteoklastów, powodując zbyt szybką resorpcję kości.
Menopauza wpływa również na wrażliwość organizmu na insulinę i może zwiększać insulinooporność (co z kolei może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2) u niektórych kobiet po menopauzie. Co więcej, kanadyjskie badanie z 2013 r. wykazało, że u otyłych kobiet po menopauzie te, które wykazywały insulinooporność, wykazywały również wyższy poziom krążącego endokannabinoidu 2-AG we krwi, niższy poziom anandamidu i podwyższony poziom aktywności receptora CB1 w porównaniu z osobami, które wykazywał wrażliwość na insulinę.
Związek między układem endokannabinoidowym, przejściem w menopauzę i ryzykiem przyrostu masy ciała zasługuje na dalsze badania. Wcześniejsze badanie, przeprowadzone w 2005 roku w Niemczech, wykazało, że u kobiet po menopauzie otyłe osoby wykazywały znaczny wzrost zarówno anandamidu, jak i 2-AG w porównaniu z osobami nieotyłymi. Odpowiednie obniżenie poziomu enzymu FAAH degradującego endokannabinoidy zaobserwowano również u otyłych kobiet.
Jak zmiany genetyczne układu EC wpływają na menopauzę
Istnieją również elementy genetyczne kontrolujące funkcję układu endokannabinoidowego w kluczowych punktach cyklu reprodukcyjnego kobiety. Badania wykazały, że osoby posiadające pewne polimorfizmy pojedynczego nukleotydu (SNP) różnią się fizyczną reakcją na menopauzę, na co wpływa funkcja układu EC.
Badanie z 2011 roku przeprowadzone przez ten sam polski zespół badawczy wykazało, że inny SNP, RS2023239 genu CNR1, może być związany ze zwiększonym „indeksem wolnych androgenów” u kobiet po menopauzie, które go posiadają. Podwyższony poziom wolnych androgenów (męskich hormonów rozrodczych, takich jak testosteron) może z kolei wiązać się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych.
